Voor de geboorte is er een open verbinding tussen de aorta en de longslagader, de ductus Botalli. Normaal sluit de opening binnen enkele uren tot 3 dagen na de geboorte. Als de verbinding na de geboorte open blijft, is er sprake van een open ductus Botalli (ODB).
Voor de geboorte is een open verbinding noodzakelijk om de foetus van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien, omdat dan de longen nog niet werken.
Vooral bij te vroeg geboren kinderen sluit de verbinding niet altijd. Er stroomt dan zuurstofrijk bloed terug naar de longslagader. Deze extra bloedstroom is zinloos, maar zorgt er wel voor dat het hart extra hard moet pompen. Op de lange termijn kan dit ernstige gevolgen hebben.
Bij sommige hartaandoeningen is het juist nodig dat de ductus Botalli tijdelijk openblijft, bijvoorbeeld als een van de hartkamers niet goed is ontwikkeld: hypoplastisch linker- of rechterhartsyndroom.
Oorzaken open ductus Botalli
Het hormoon prostaglandine houdt de verbinding open voor de geboorte. Na de geboorte neemt de hoeveelheid van dit hormoon in het bloed langzaam af. Dan sluit de verbinding zich vanzelf.
Bij te vroeg geboren baby’s worden vrij veel prostaglandines gevormd, waardoor de opening zich soms niet snel genoeg sluit. De open verbinding komt ook voor bij kinderen die op tijd geboren zijn. Dan is de oorzaak niet altijd duidelijk.
Klachten
Klachten van een kindje met een open ductus Botalli kunnen zijn:
- infecties van de luchtwegen (door overvulling van de longen)
- achterblijven in de groei
- kortademigheid en benauwdheid
Diagnose en behandeling
Bij een ODB hoort de arts een ruisje met de stethoscoop. De diagnose wordt uiteindelijk gesteld met echo(doppler)cardiografie: een onderzoek van het hart met behulp van geluidsgolven.
Behandelingen bij een open ductus Botalli
De behandeling hangt af van de ernst van de aandoening en de leeftijd van het kind.
Medicijnen
Als de opening kort na de geboorte wordt vastgesteld, lukt het vaak de verbinding te sluiten met medicijnen via een infuus. Dit infuus is vooral succesvol bij te vroeg geboren kinderen in de eerste 10 dagen na de geboorte. Bij een groot deel van de gevallen sluit de verbinding zich. Bij oudere kinderen is het niet meer mogelijk de verbinding met medicijnen te sluiten.
Dichtmaken open ductus Botalli
Als de medicijnen niet aanslaan en de baby er veel last van heeft, besluit de arts soms om de verbinding dicht te snoeren via een operatie. Dit is een relatief kleine operatie, er is geen hartlongmachine nodig.
Voor het sluiten van de verbinding bij kinderen boven de 1 jaar heeft hartkatheterisatie de voorkeur. Via de katheter schuift de arts een soort veertje of een plug (bij grote gaatjes) naar de verbinding. Het veertje of de plug zet zich vervolgens in de verbinding vast en sluit deze volledig of gedeeltelijk af.
Als er prothesemateriaal is gebruikt bij het sluiten van de verbinding, is er in de eerste 6 maanden na een ingreep een hoger risico op bacteriële endocarditis. Dit is een infectie aan de binnenkant van hart. In het eerste half jaar na de ingreep, wordt daarom soms uit voorzorg antibiotica voorgeschreven voorafgaand aan een medische of tandheelkundige ingreep.
Prognose en gevolgen
Na een geslaagde behandeling kan het kind een normaal leven leiden zonder beperkingen of extra risico’s.
De arts adviseert vrijwel altijd om een ODB te sluiten, maar het is geen spoedoperatie. Als het niet gebeurt, is er later een hoger risico op endocarditis, hartfalen of pulmonale hypertensie (een verhoogde bloeddruk in de longslagader).
Kijk ook naar:
Onze Video’s
Onze Flashmob
het NEO-ABC, alles over Neonatologie
de Neonatologie Startpagina
